Europejska Współpraca Terytorialna
w województwie śląskim na lata 2014-2020

Czym jest EWT?

Europejska Współpraca Terytorialna (EWT) stanowi Cel 2 Polityki Spójności Unii Europejskiej na lata 2014-2020 i jest kontynuacją Celu 3 w perspektywie finansowej 2007-2013 oraz Inicjatywy Wspólnotowej Interreg III wdrażanej w Polsce w latach 2004-2006. Programy EWT są wspierane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR).

Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej wyróżniają się na tle innych instrumentów Unii Europejskiej swoim międzynarodowym charakterem. Podobnie jak programy krajowe i regionalne oferują wsparcie dla regionów, jednak otrzymują je tylko projekty realizowane wspólnie przez partnerów z różnych krajów. Wszystkie programy współpracy terytorialnej obejmują co najmniej dwa państwa Unii Europejskiej.

W ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej 2014-2020 realizowane są trzy typy programów: transgraniczne, transnarodowe i międzyregionalny.

• Programy transgraniczne służą przede wszystkim budowaniu więzi łączących społeczności po obu stronach granicy. Ich realizacja ma się przyczyniać do wzmocnienia współpracy poprzez wzrost liczby wspólnych inicjatyw dotyczących między innymi dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, rozbudowy infrastruktury czy wymiany doświadczeń.
• Programy transnarodowe umożliwiają współpracę w ramach ściśle określonych obszarów geograficznych. Programy te pozwalają przezwyciężać wyzwania o znaczeniu ponadregionalnym i lepiej wykorzystywać potencjały współpracujących regionów. Są ukierunkowane na zintegrowany rozwój terytorialny Unii Europejskiej i wzrost gospodarczy, m.in. poprzez wspieranie innowacyjności i ochronę środowiska naturalnego.
• Program międzyregionalny pozwala na unowocześnienie polityk regionalnych oraz efektywniejsze i lepiej skoordynowane wykorzystanie środków unijnych przede wszystkim w programach regionalnych oraz krajowych. Umożliwia współpracę partnerów z Unii Europejskiej, Norwegii i Szwajcarii.

Województwo śląskie uczestniczy w  dwóch programach transgranicznych: Interreg V-A Republika Czeska – Polska (Interreg V-A RCz – PL) oraz Programie Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska – Słowacja 2014-2020 (Interreg PL – SK), dwóch transnarodowych: Region Morza Bałtyckiego oraz Europa Środkowa oraz w programie międzyregionalnym Interreg Europa.

Główne zasady programów:

• dofinansowanie w formie refundacji czyli zwrotu poniesionych wydatków kwalifikowalnych (w programach nie ma zaliczek);
• międzynarodowe partnerstwo w projektach – minimalne wymagania określają rozporządzenia UE; poszczególne programy mogą określać własne wymagania dotyczące liczby uczestniczących w projekcie partnerów;
• zasada partnera wiodącego – ponosi on odpowiedzialność za złożenie wniosku, po zatwierdzeniu podpisuje umowę o dofinansowanie, koordynuje i zarządza działaniami i budżetem projektu, zbiorczo rozlicza projekt, zapewnia komunikację z partnerami;
• międzynarodowe struktury programów – wspólne dla danego programu, takie jak Instytucja Zarządzająca, Wspólny Sekretariat, Komitet Monitorujący;
• wspólny budżet - unijne środki nie są z góry alokowane na poszczególne kraje;
• język programów: w programach transnarodowych i międzyregionalnym oficjalnym językiem jest angielski, w programach transgranicznych stosuje się języki narodowe krajów partnerskich.

Korzyści z programów EWT                   

Istnieje wiele korzyści z udziału w projektach międzynarodowych. Główną z nich jest dostęp do wiedzy, sprawdzonych rozwiązań i nowych technologii oraz podniesienie kreatywności i wzrost innowacyjności regionu, a przez to także zwiększenie jego widoczności w Europie. Równie ważna jest możliwość testowania nowatorskich rozwiązań i możliwość wzbogacenia bądź uzupełnienia infrastruktury o znaczeniu ponadnarodowym. Ponadto dzięki programom EWT można przygotować opracowania niezbędne do realizacji projektów finansowanych z innych programów UE. Projekty transgraniczne z kolei m.in. przyczyniają się do poprawy ochrony i promocji dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, poprawy bezpieczeństwa po obu stronach granicy, jak również wspierają przedsięwzięcia o charakterze edukacyjnym – to wszystko sprawia, że nasze najbliższe otoczenie staje się jeszcze piękniejsze i bardziej przyjazne. Wreszcie programy EWT umożliwiają zmianę mentalną – szersza, bo europejska, staje się perspektywa myślenia o problemach lokalnych.

Informacje na temat wszystkich programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej z udziałem Polski są dostępne na stronie internetowej: www.ewt.gov.pl